რა არის ჰიბრიდული ომი და როგორ მოქმედებს ის საქართველოში?

ჰიბრიდული ომი მიზნად ისახავს ქვეყნის შიდა არეულობის გამოწვევას, დასუსტებას და სტაბილურობის დარღვევას ისე, რომ ღია სამხედრო კონფლიქტი არც არის საჭირო.

ჰიბრიდული ომი არის ომის თანამედროვე ფორმა, რომლის დროსაც იყენებენ არა პირდაპირ სამხედრო ძალებს, არამედ:

• კიბერშეტევებს (მაგ. ვებგვერდებზე ან სისტემებზე თავდასხმა);

• პროპაგანდასა და დეზინფორმაციას;

• ეკონომიკური და პოლიტიკური ზეწოლის მექანიზმებს;

• საზოგადოებრივი აზრის მანიპულაციას სოციალურ ქსელებში.

  
  

ჰიბრიდული ომი მიზნად ისახავს ქვეყნის შიდა არეულობის გამოწვევას, დასუსტებას და სტაბილურობის დარღვევას ისე, რომ ღია სამხედრო კონფლიქტი არც არის საჭირო.

საქართველო დღეს ჰიბრიდული ომის სამიზნეა, და ამ ომს, რუსეთი აწარმოებს. მისი მიზანია საქართველოს დასავლური ინტეგრაციის (ნატო-სა და ევროკავშირში გაწევრიანების) დაბრკოლება და რუსეთის გავლენის ქვეშ ქვეყნის მოქცევა, მისი დამოუკიდებლობის შეზღუდვა.

რუსეთი საქართველოში ჰიბრიდული ომის ფარგლებში ავრცელებს სხვადასხვა სახის პროპაგანდასა და დეზინფორმაციას, რომელთაგან ძირითადია:

🔹 ანტიდასავლური პროპაგანდა - მიზანია დაარწმუნოს საზოგადოება, რომ დასავლეთი არ არის სანდო პარტნიორი.

მაგალითად:

• „დასავლეთი ცდილობს, დაგვაკარგვინოს ტრადიციები;“

• „ნატოში გაწევრიანება ომს გამოიწვევს რუსეთთან.“

• „ევროკავშირში შესვლა ნიშნავს ქვეყნის სუვერენიტეტის დაკარგვას.“

🔹 დეზინფორმაცია უკრაინის ომთან დაკავშირებით - მიზანია გაამართლოს რუსეთის აგრესია და შეამციროს უკრაინის მიმართ სიმპათია.

მაგალითად:

• „უკრაინა თვითონ იყო ომის დაწყების ინიციატორი.“

• „რუსეთი იცავს თავის უსაფრთხოებას, არავის უტევს.“

• „უკრაინაში ნეონაცისტები მართავენ ქვეყანას.“

  
  

🔹 დეზინფორმაცია საქართველო-რუსეთის 2008 წლის ომთან დაკავშირებით - მიზანია საქართველოს დააბრალოს ომის დაწყება.

მაგალითად:

• „საქართველომ დაიწყო აგრესია ცხინვალის მიმართულებით და რუსეთს მყისიერი რეაგირება მოუწია.“

• „რუსეთი მშვიდობისმყოფელი იყო და ქართულმა მხარემ დაარღვია შეთანხმება.“

  
  

🔹 ფობიების გამოყენება – ტრადიციების დაცვის ნიღბით - მიზანია საზოგადოებაში შიშის გაღვივება კულტურული და იდენტობის ცვლილების მიმართ.

მაგალითად:

• „ლგბტ თემის გაძლიერება დასავლეთის დაკვეთით ხდება და ეს საქართველოს განადგურებას ემსახურება.“

• „ეკლესიის წინააღმდეგ კამპანია უცხო ძალების მხრიდან იმართება.“

ქვემოთ მოცემულია საქართველოში მოქმედი ის პრორუსული მედიასაშუალებები, ორაგნიზაციები, რომლებიც რუსულ პროპაგანდას ავრცელებენ — ზოგჯერ ღიად, ზოგჯერ შეფარულად:

1. ალტ-ინფო - ავრცელებს ანტიდასავლურ პროპაგანდას. ასახავს დასავლეთს როგორც მტერს და რუსეთს — როგორც კულტურულად ახლობელს.

2. POSTV / ობიექტივი - ხშირად მიმართავენ დასავლეთის კრიტიკას და ტრადიციული ღირებულებების დაცვის მოტივით პროპაგანდის გავრცელებას. ავრცელებენ კონსპირაციულ თეორიებს.

3. Sputnik საქართველო - რუსული სახელმწიფო მედიასაშუალების (Rossiya Segodnya) პროექტია. ცდილობს რუსული ნარატივების გავრცელებას ქართულ ენაზე.

4. Geworld.ge (საქართველოს და მსოფლიო) - გამოირჩევა მკვეთრად ანტიდასავლური შინაარსით. ხშირად აქვეყნებს მასალებს რუსეთის პოლიტიკის გამართლებაზე.

არსებობს შემთხვევები, განსაკუთრებით ბოლო 2 წლის განმავლობაში, როცა საქართველოს ხელისუფლების განცხადებები ან ქმედებები ემთხვევა რუსულ პროპაგანდას, ზოგჯერ პირდაპირ, ზოგჯერ შეფარულად. მაგალითად:

• ხშირად ვისმენთ განცხადებებს, რომ „დასავლეთი ერევა ქვეყნის შიდა საქმეებში“. რუსულ პროპაგანდაში სწორედ ეს ნარატივი ჭარბობს: თითქოს დასავლეთი არის „დიქტატორი“, ხოლო რუსეთი — „სუვერენიტეტისა და ტრადიციების დამცველი“.

  
  

• უკრაინის ომთან დაკავშირებით ნეიტრალიტეტი — რომელიც რეალურად არის პოზიცია. საქართველოს ხელისუფლება თავს იკავებს რუსეთის პირდაპირი დაგმობისგან. არ აკეთებს მკვეთრ განცხადებებს პუტინის წინააღმდეგ.

• ევროკავშირის მიმართ კრიტიკა - როდესაც ევროკავშირის რეკომენდაციები ან რეფორმებისკენ მოწოდებები გაჟღერდება, ზოგიერთი ხელისუფლების წარმომადგენელი მათ “მავნე“ ჩარევად წარმოაჩენს.

•  „უცხოური აგენტების შესახებ“ კანონპროექტი (იგივე „რუსული კანონი“) - ეს კანონპროექტი თითქმის იდენტურია რუსეთის ფედერაციის ანალოგიური კანონისა, რომელიც იქ გამოიყენება არასამთავრობო სექტორის და თავისუფალი მედიის გასაჩუმებლად. მიუხედავად საზოგადოების ფართო პროტესტისა და საერთაშორისო კრიტიკისა, ხელისუფლებამ მაინც მიიღო ეს კანონი.

• მედიის დემონიზაცია - პროდასავლური მედიასაშუალებებისა და ჟურნალისტების მიმართ ბოლოდროინდელი რიტორიკა, მიღებული კანონები ძალიან ჰგავს იმ მოდელს, რომელსაც რუსეთი იყენებს დამოუკიდებელი მედიის გასაქრობად.

  
  

აღსანიშნავია ასევე ის ფაქტი, რომ 2025 წელს საქართველოს პარლამენტში შეიქმნა დროებითი საგამოძიებო კომისია, რომელსაც ხელმძღვანელობს თეა წულუკიანი. კომისიის თავდაპირველი მიზანი იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლების პერიოდში მომხდარი შესაძლო დანაშაულების გამოძიება, თუმცა, მოგვიანებით მისი მანდატი გაფართოვდა და დაემატა 2008 წლის ომის დაწყებასთან დაკავშირებული გარემოებების გამოძიება. კომისიის მთავარი შეკითხვაა - შეიძლება თუ არა, რომ ომი საქართველომ დაიწყო? ეს კითხვა ეხმიანება იმ ნარატივს, რომელსაც რუსეთი წლებია ავრცელებს საერთაშორისო დონეზე. 

ბევრი ანალიტიკოსისა და სამოქალაქო აქტივისტის შეფასებით, კომისია, შესაძლოა უნებლიეთ ან შეგნებულად, იმეორებს კრემლის დეზინფორმაციულ ხაზს, რომ:

• საქართველო იყო ომის ინიციატორი;

• სამხედრო ხელმძღვანელობამ ჩაიდინა დანაშაულები საკუთარი მოქალაქეების მიმართ.

• 
  

იგი პირდაპირ ერგება რუსეთის ჰიბრიდული ომის სტრატეგიას, რომელიც მიმართულია:

• დასავლური მხარდაჭერის შესასუსტებლად;

• ეროვნული ერთობის დარღვევისთვის;

  

სტატია მომზადებულია ხელოვნური ინტელექტის მიერ (AI)